Zweden is het eerste land in Europa dat het dataverkeer van al haar inwoners op grote schaal in de gaten zal houden. Door een pas gestemde wet mag de Zweedse inlichtingendienst e-mails, sms’jes en telefoongesprekken van en naar het buitenland onderscheppen. Dat alles uiteraard met als nobele bedoeling het land beter te beschermen tegen terrorisme.
De omstreden afluisterwet werd na een hevig debat en met een nipte meerderheid (143 voor, 138 tegen) goedgekeurd. Tijdens de debatten deelden demonstranten buiten het parlement exemplaren van het boek “1984” van George Orwell over de gevaren van ‘Big Brother’ uit.
De wet treedt in voege vanaf 1 januari 2009 en staat toe dat de inlichtingendienst zonder toestemming van de rechter het elektronisch verkeer mag afluisteren. Er is zelfs geen strafbaar feit nodig. Iedereen mag dus zonder reden bespioneerd worden. Bovendien is de bewering dat alleen communicatie met het buitenland in het oog wordt gehouden, wel heel relatief. Zo is bijvoorbeeld een mail naar een gmail-adres per definitie al internationaal.
Felle kritiek kwam er onder meer van google, The Pirate Bay en journalisten. Zo wijst de Europese Federatie van Journalisten (EFJ) er op dat het nu voor bronnen en tipgevers onmogelijk geworden is om anoniem te blijven. “Het is verbazingwekkend dat een van Europa’s oudste democratieën de burgerrechten zo aantast”, zei algemeen secretaris Aidan White.
De Zweedse Piratenpartij is evenmin blij met de nieuwe wet en daagt het land voor het Europees Hof voor de Mensenrechten. Ondervoorzitter Christian Engström deelde mee dat de nieuwe wet duidelijk ingaat tegen de Europese rechten en fundamentele vrijheden. De man is er zeker van dat zijn partij gelijk haalt, al kan het nog een hele tijd duren voor het tot een uitspraak komt. Ondertussen roept de Piratenpartij de telecom- en internetoperatoren op om simpelweg elke medewerking aan de afluisterwet te weigeren.