Bewakingscamera’s blijven voor ons het symbool bij uitstek voor de controlemaatschappij waar we stilletjesaan in verzeild geraken. Ze worden hoogst zelden te pas en in het merendeel van de gevallen te onpas geïnstalleerd. Toch duiken ze steeds meer in het straatbeeld op, ondanks het feit dat ondertussen meermaals aangetoond is dat hun bijdrage aan het terugdringen van de criminaliteit bedroevend klein is.
In het mekka van de camerabewaking, Groot-Brittannië, gaf een hoofdinspecteur van de Londense politie toe dat bewakingscamera’s “an utter fiasco” zijn. Slechts 3 procent van de overvallen wordt opgelost door de camera’s en bovendien hebben criminelen blijkbaar geen schrik meer om gefilmd te worden.
België scoort op dat gebied nog een pak slechter. Een rondvraag van De Morgen leerde dat de schattingen voor het oplossen van misdrijven dankzij cctv nergens de 2 procent overschrijden en daar meestal ver onder blijven. Bitter weinig voor wat toch een erg dure investering is. Maar niet getreurd. Volgens de verschillende politiewoordvoerders, in een mooi moment van eerlijkheid, zijn bewakingscamera’s daar ook niet voor bedoeld. Waarom die camera’s er dan wel hangen, volgens de politie, is voor zaken als crowd control bij betogingen en voetbalwedstrijden, voor verkeerstoezicht, om het veiligheidsgevoel te versterken en om misdadigers te ontmoedigen. Zeker wat de laatste twee betreft, klinkt dit nogal raar. Voor allebei blijkt dat ze slechts op zeer korte termijn enig effect hebben. Misdrijven blijken zich te verplaatsen naar aanpalende buurten waar geen camera’s hangen en misdadigers trekken zich er op de duur weinig meer van aan of er nu al dan niet camera’s hangen. Terug naar af, zouden we dan denken.
Toch gaan overheidsinstanties onverminderd verder met het installeren van camera’s. In de loop van 2008 werd een vijfde van de bussen en trams van De Lijn uitgerust met camera’s, kondigde de politie van de zone Brussel aan dat ze de komende vier jaren ongeveer driehonderd extra bewakingscamera’s wil plaatsen en gingen lokale besturen soms tot in het absurde over tot het plaatsen ervan. Alleszins een goeie zaak voor de bloeiende beveiligingsindustrie, maar of het ook maatschappelijk gezien een goeie zaak is? Integendeel. Heel wat van de vermeende problemen of overlast zijn anders, beter, goedkoper en maatschappelijk verantwoorder op te lossen. Hoog tijd dat daar opnieuw werk van gemaakt wordt.