Omstreden databewaringsrichtlijn niet vernietigd

Het Europese Hof van Justitie sprak zich deze maand uit over de rechtszaak die de Ierse regering had aangespannen tegen de Europese databewaringsrichtlijn. Het Europese Hof was van mening dat de richtlijn wel degelijk op de juiste rechtsgrond steunde. Op de meest relevante vraag, of deze richtlijn geen inbreuk betekent op fundamentele mensenrechten, besloot het Europese Hof niet te antwoorden.

De databewaringsrichtlijn verplicht telecomoperatoren en internetproviders om de internet- en telefoniegegevens van alle EU-burgers tot maximum twee jaar bij te houden. Het gaat meer bepaald om de verkeers- en locatiegegevens (zoals wie met wie, waar, wanneer en hoe lang gebeld heeft), met uitzondering van de inhoud van de gevoerde communicatie. Een ingrijpende maatregel dus op het vlak van privacy.

De Liga voor Mensenrechten geeft op haar site een woordje uitleg over de gevolgen van deze uitspraak. De Liga hoopt in ieder geval dat de Belgische regering, die de databewaringsrichtlijn nog moet omzetten, voor een minimale omzetting zal kiezen – dus de bewaartermijn zo laag mogelijk zal houden. Of in het geval dat ze dat niet doet, dat het Belgische Grondwettelijke Hof even moedig zal zijn bij een vernietigingsberoep als haar Duitse evenknie. Het Duitse Grondwettelijke Hof oordeelde namelijk dat de Duitse omzetting van de databewaringsrichtlijn op enkele punten in strijd was met de Duitse grondwet.

De uitspraak in Duitsland kwam er naar aanleiding van een petitie, ondertekend door 30.000 Duitsers. In de petitie vroegen burgers het Hof te oordelen over de grondwettelijkheid van (1) het opslaan van telecommunicatiegegevens en van (2) het opvragen en gebruiken van die gegevens. In haar antwoord maakte het Hof duidelijk dat de gegevens alleen mogen worden opgevraagd in het kader van een onderzoek naar zware criminaliteit.

Over het opslaan van de gegevens deed het Hof jammer genoeg geen uitspraak. Volgens de indieners van de petitie is namelijk het opslaan van de gegevens op zich al een inbreuk op de rechten van alle burgers. Door communicatiegegevens van alle burgers op te slaan, behandelt de overheid immers alle burgers als verdachten terwijl ze dat niet zijn.

Het goede nieuws van de uitspraak in Duitsland, was overigens dat ze tot stand kwam na hevig protest. Duitsers gingen massaal de straat op om te demonstreren, de petitie werd met succes gelanceerd, er werd een officieel bezwaar ingediend en het protest kreeg de steun van heel wat organisaties, opiniemakers en zelfs van een aantal politici. Het is een reactie waar we hier in België (en elders in Europa) slechts van kunnen dromen. Jammer.