Het gebeurt wel meer dat we de wenkbrauwen moeten fronsen bij het zien van een krantenkop. Gisterochtend moesten we daarbovenop ook nog een paar keer stevig met onze ogen knipperen toen we de voorpagina van De Morgen zagen. Onder een foto van Julian Assange stond letterlijk het opschrift “Klokkenluider wordt held van pedofielen”.
We dachten dat we ergens een belangrijke onthulling gemist hadden en bladerden snel door naar pagina 7 voor het volledige artikel. Behalve een andere foto met als opschrift “Klokkenluider raapt eieren” (aha, nieuws!), vonden we daar de reden voor de kop op de voorpagina. Julian Assange was namelijk tien jaar geleden mede-ontwikkelaar van rubberhose.
Rubberhose en co
Rubberhose is een versleutelingsprogramma dat vertrekt vanuit het principe van deniable encryption. Heel bondig samengevat: bij deniable encryption wordt een deel van de harde schijf onzichtbaar gemaakt op dusdanige manier dat het niet is aan te tonen dat het om een versleuteld gedeelte gaat. Zelfs als de gebruiker zijn wachtwoord voor het zichtbaar versleutelde deel geeft, kan het onzichtbare deel onontdekt blijven.
Rubberhose werd sedert 2000 niet meer verder ontwikkeld en is daarmee als software nogal gedateerd. Het programma was wel open source en sedertdien zijn er verschillende waardige opvolgers opgestaan. Daaronder ook TrueCrypt, één van de populairste programma’s wegens gratis, goed en gebruiksvriendelijk.
Assange en co doen in de handleiding van rubberhose uit de doeken waarom ze het programma ontwikkeld hebben. “We willen de mensenrechtenactivisten helpen, vooral de dappere mensen die veel riskeren om gegevens over het misbruiken (van mensenrechten) in de rest van de wereld binnen te smokkelen.” Daarmee hadden de programmeurs niet enkel folterstaten op het oog, maar ook een land als Groot-Brittannië waar personen die in het kader van een officieel onderzoek weigeren hun pas- en codewoorden bekend te maken twee jaar gevangenis kunnen krijgen. Legitieme redenen genoeg om de software te ontwikkelen én te gebruiken, zouden we zo denken.
Pedofielen en andere criminelen
Niet dus volgens De Morgen. Ook een kinderverkrachter als de Nederlander Robert M. maakte gebruik van encryptie en er zullen wel meer criminelen zijn die een programma als TrueCrypt op hun computer geïnstalleerd hebben. Reden genoeg voor de krant om het gezicht van Wikileaks te linken aan pedofilie. Assange heeft tien jaar geleden meegewerkt aan het ontwikkelen van versleutelingsoftware, nu maken pedofielen gebruik van encryptie. Dus Assange is een geld van pedofielen. Logisch toch?
De krantenkop is niet meer of minder dan een perfide redenering, omdat in het hele verhaal de ontwerper van de software niets ter zake doet en Assange al helemaal niet. Tenzij je natuurlijk die persoon (en zijn organisatie) in een kwaad daglicht wil plaatsen en hoe kan je dat vandaag beter doen, dan zijn naam te linken aan kinderverkrachters? Dit noemen ze dus journalistiek van tabloid niveau.
Encryptie illegaal?
Maar het gaat nog verder. Door encryptie uitsluitend te linken aan pedofilie en ander crimineel gedrag, is het maar een kleine stap meer naar de roep om een verbod op encryptie. Met de zaak Robert M. hoor je dit in Nederland al regelmatig opduiken. Ook een rapport van onderzoeksbureau Faber rond cybercrime, uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse regering, dacht in die richting. Hun aanbeveling kwam er kortweg op neer om anonimiteit en versleuteling te criminaliseren.
Onzin natuurlijk en gevaarlijke onzin bovendien. Er zijn buitengewoon goede, legitieme en verstandige redenen om encryptie te gebruiken, en dat iemand een nuttig ding misbruikt, betekent niet dat we dat ding dan meteen maar moeten afschaffen. Karin Spaink merkt in dat verband op:
“Bedrijven gebruiken encryptie, internet zou instorten zonder encryptie, het betalingsverkeer drijft erop. Mensenrechtenorganisaties gebruiken het, verstandige journalisten, en mensen die hun lijstjes met wachtwoorden niet onbeschermd willen laten rondslingeren.”
En ze voegt eraan toe: “Wie encryptie wil verbieden, wil feitelijk dat alle communicatie altijd en overal transparant moet worden opgeslagen, terwijl iedereen tevens permanent wordt gecontroleerd of-ie wel met iedereen transparant communiceert.” Het is iets wat sommigen in tijden van toenemende surveillance en controle maar al te graag zouden willen. Maar democratisch is het niet. Integendeel. Het artikel in De Morgen doet het tegendeel uitschijnen, maar het bestaan en het gebruik van encryptie is net van essentieel belang voor een gezonde democratie.
Yep. Wat Robert M. deed met zijn pc, kunnen en zouden we thuis eigenlijk allemaal moeten doen. Versleutelprogramma downloaden en installeren. Lees het maar in De Pers. Makkelijk zat en keuze te over: TrueCrypt of PGP of een ander. Gewoon het verstandige thing to do.