Het klinkt misschien wat overdreven, maar in Nederland heeft de rechtbank vanmorgen toch wel een lichtjes historische uitspraak gedaan. Een aantal Nederlandse providers en belangenorganisaties had een kort geding aangespannen tegen de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens. Die is nu door de rechter per direct buiten werking gesteld.
In een eerste reactie laat Bits of Freedom weten dat ze uiteraard superblij zijn, maar niet verrast door deze uitspraak. Eerder had ook de minister van Veiligheid en Jusitie moeten erkennen dat de wet in strijd is met een Europees mensenrechtenverdrag en daardoor eigenlijk niet uitgevoerd mocht worden. De uitspraak is een mooie beloning voor de jarenlange strijd tegen deze vorm van ongerichte surveillance en voor de critici van de dataretentierichtlijn die steeds pal voor ieders rechten en vrijheden zijn blijven staan.
In Europa …
Even ter verduidelijking: deze fel gecontesteerde wet is de uitvoering van de Europese dataretentierichtlijn die telecomoperatoren en internetproviders verplicht om de verkeers- en locatiegegevens van elke Europese burger te bewaren. Men wil met andere woorden weten wie met wie, wanneer, voor hoe lang en van waar gebeld, ge-sms’t of gemaild heeft. Daarnaast moeten ook de gegevens inzake de toegang tot het internet worden bewaard; bijvoorbeeld wanneer en van op welke computer (en dus vanuit welke plaats) u in- of uitlogde op het internet.
De richtlijn werd in zowat alle Europese landen in nationale wetgeving omgezet (België was in 2013 één van de laatsten), maar stuitte tegelijk in de meeste landen op stevig protest. Vorig jaar had zelfs het Europees Hof van Justitie de dataretentierichtlijn ongrondwettelijk verklaard. Als dat nog geen voldoende argument tegen dit ondemocratisch onding zou zijn, dan kan je op deze pagina terecht voor de voornaamste bezwaren tegen de dataretentierichtlijn.
En in België …
Na de uitspraak van de Nederlandse rechtbank groeit de hoop dat de Belgische rechters van evenveel gezond verstand en democratisch besef getuigen. Vorig jaar zijn ook hier een aantal burgerrechtenorganisaties (met de steun van datapanik.org) naar het Grondwettelijk Hof gestapt om de vernietiging af te dwingen van deze wet die providers verplicht om alle telecomgegevens van elke Belgische burger op te slaan.
De kritieken zijn duidelijk. Deze wet maakt van elke Belgische burger een potentiële crimineel, vervangt het vermoeden van onschuld door het vermoeden van schuld en treedt verschillende rechten en vrijheden met de voeten.
De rechtszaak tegen de Belgische dataretentierichtlijn loopt sedert 2014 en is een werk van iets langere adem (het is geen kort geding zoals in Nederland). De volgende stap in deze rechtszaak wordt gezet op 18 maart. Die dag brengen de verschillende partijen hun argumenten naar voor. Een uitspraak moet dan later volgen. Maar we zijn gesterkt in de gedachte dat ook in België deze wet op dataretentie wel eens van tafel geveegd zou kunnen worden. Na de uitspraken van het Europees Hof van Justitie vorig jaar en van de Nederlandse rechtbank dit jaar, zou het een grote stommiteit zijn van het Belgisch Grondwettelijk Hof om deze wet te laten zoals die is. Er is maar één mogelijkheid en dat is deze wet ook in België afvoeren.