Ook De Morgen heeft (eindelijk) de documenten doorploegd die na de hack van Hacking Team publiek gemaakt werden. Hacking Team is een, op zijn zachtst gezegd, zeer omstreden Italiaans bedrijf dat gespecialiseerd is in spyware. Begin juli werd de onderneming zelf het slachtoffer van een een cyberaanval, waarna zo’n 400 GB aan interne documenten werd gelekt via de website van Wikileaks.
Hacking Team voorziet overheden van software om burgers af te luisteren, online te volgen en eventueel ook te hacken. Het Italiaanse bedrijf lag al verschillende keren onder vuur omdat het ook zou verkopen aan landen als Egypte, Sudan, Bahrein, Ethiopië en Saudi-Arabië. Landen die het niet bepaald nauw nemen met mensenrechten. Hacking Team heeft dat altijd ontkend, maar uit de gelekte documenten bleek al dat de vermoedens juist waren.
Ondanks die belabberde reputatie hielden de Belgische Staatsveiligheid, de FOD Financiën, de federale politie, de FOD Justitie en (vermoedelijk) de militaire inlichtingendienst AVID nauwe contacten met het bedrijf. Zo blijkt uit mails dat de federale politie in 2011 op zoek was naar malware waarmee ze ongebreideld computers, smartphones en tablets kon bespioneren. In 2013 onderhandelde een ‘digital investigator’ van de FOD Financiën met dezelfde bedoeling met het Italiaanse bedrijf. Er waren ook contacten met Hacking Team via gespecialiseerde beurzen waar bedrijven hun spionagesoftware voorstellen. In beide gevallen kwam het niet tot een aankoop.
Zowel de Staatsveiligheid als de FOD Financiën benadrukken dat er inderdaad geen producten werden gekocht bij Hacking Team. Officieel omwille van de kwalijke reputatie van het bedrijf. Maar de documenten die WikiLeaks publiceerde, maken duidelijk dat Hacking Team het niet haalde omdat de prijs, aangeboden ondersteuning en documentatie niet goed genoeg waren. Een kwalijke reputatie heeft de Belgische overheid er eerder overigens ook niet van weerhouden om de al even controversiële software van FinFisher aan te kopen. Damien Van Puyvelde, specialist defensie en security, is daar niet verbaasd over.
“Je mag ervan uitgaan dat een overheid een onderneming screent vooraleer ze er contact mee op neemt. De overheid is meestal heel goed op de hoogte van de slechte reputatie van een bedrijf. Tegelijk zal diezelfde overheid publiek de schending van mensenrechten aanklagen. Dat zijn de twee gezichten die de overheid toont: wat we publiek zien en wat er achter de schermen gebeurt.”
Lees: ondanks de ontkenning van Staatsveiligheid en FOD Financiën is er geen enkele duidelijkheid of de Belgische overheid al dan niet gebruik maakt van omstreden spyware.
Meer: lezen:
- De Morgen: Overheid wilde in zee met omstreden spionagefirma Hacking Team
- Wikileaks: Hacking Team Archives
- Een dump van de e-mail adressen bij Cryptome
- Meer over de Hacking Team hack hier en hier en hier
- Meer over Hacking Team bij Reporters Without Borders (“enemies of the internet”) en bij Citizen Lab.