Er zijn nog zekerheden. Dat heel wat werkgevers hun werknemers wantrouwen, bijvoorbeeld. En dat ze nauwelijks moeite doen om dat te verhullen. Neem nu het bericht dat werkgevers hun personeel meer dan ooit met camera’s in de gaten houden. Blijkbaar heeft de Privacycommissie in 2014 niet minder dan 1.194 aangiftes ontvangen van bedrijven voor het plaatsen van camera’s op de werkvloer. Dat zijn er 85 procent meer dan in 2013 (643) en is het hoogste aantal ooit. In het begin luidde de uitleg van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen nog dat de toename te wijten was aan het fenomeen van interne diefstallen. Maar even verderop werd duidelijk dat het NSZ het begrip “interne diefstallen” wel heel breed interpreteert.
“Ondernemers willen zeker zijn dat hun personeel hun werktijd niet overmatig aan privézaken besteedt. Werknemers staan er niet altijd bij stil, maar wie veelvuldig sms’t of chat op het werk, pleegt ook een vorm van diefstal.”
Het is een uitdrukking die we al lang niet meer gebruikt hebben, wegens teveel uit de oude doos. Maar “compleet van de pot gerukt” past perfect bij dit soort uitspraken. Schaamteloos toegeven dat je je personeel bespioneert om de productiviteit op te drijven? Het doet denken aan de vergrijsde beelden van kantoorruimtes waar iedereen kromgebogen over zijn bureau zit te werken en waar vooraan een opzichter in de gaten houdt of iedereen wel voortdurend aan het werk is. Wee degene die stiekem even zijn of haar gedachten laat afdwalen.
Een heleboel bruggen te ver
In tijden dat bedrijven om het luidst roepen dat er geen geld is voor loonsverhogingen en dat we ‘allemaal’ ons steentje moeten bijdragen door ons flexibeler in te zetten en langer te werken, vraag je je wel eens af hoe het komt dat de centen wel rijkelijk vloeien voor dit soort controleverzuchtingen die werknemers in al hun facetten trachten bloot te leggen. Want het gaat niet alleen over bewakingscamera’s. Het gaat ook over track- en tracesystemen, het doornemen van e-mails en telefoonverkeer, het screenen van facebook accounts en in extreme gevallen zelfs over het inzetten van privé-detectives tegen eigen werknemers.
Het is niet omdat verregaande controle van werknemers technisch een makkie geworden is, dat een werkgever er ook gebruik van moet maken. Niemand is gebaat bij een Big Brother op de werkvloer. In de eerste plaats niet de werknemers, die zich permanent begluurd voelen. Maar ook de werkgever doet er geen voordeel mee. Met zijn controle ondermijnt hij het vertrouwen dat de basis zou moeten vormen van elke arbeidsrelatie. Camerabewaking en andere vormen van controle creëren een sfeer van wederzijds wantrouwen. En het is net dat wantrouwen en de controlezucht die de productiviteit aantasten; niet de occasionele babbel of even tussendoor een sms versturen.
————
In 2013 won Big Brother op de werkvloer (pdf) nog met overtuigende cijfers de Publieksprijs van de Big Brother Awards. Als we afgaan op de visie van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen, dan is het er sedertdien niet bepaald op verbeterd. Integendeel.
Meer berichten over bedrijfsleven op deze website.