Australië illustreert gevaren van een dataretentiewet

dataretentie-magazijn

Vorig jaar voerde de Australische regering een fel gecontesteerde dataretentiewet in. De wet verplicht providers om de telecomdata van alle Australische burgers twee jaar lang bij te houden. Officieel om zware criminaliteit en terrorisme te bestrijden. Critici wezen er op dat er geen enkel bewijs is dat dit soort massale surveillance ook effectief werkt (integendeel)  en verweten de regering dat de wet bovendien met haken en ogen aan elkaar hangt.

Nu blijkt de wet ook de deuren wijd open te zetten voor function creep. Want blijkbaar zijn het niet alleen de usual suspects van veiligheids- en inlichtingendiensten die op zoek willen naar de speld in de hooiberg. Bij het ontwerp van de wet werd enerzijds het aantal overheidsdiensten ingeperkt dat toegang tot de gegevens zou krijgen. Anderzijds werd ook de mogelijkheid ingebouwd dat andere overheidsdiensten opnieuw een aanvraag konden indienen. En blijkbaar zijn er niet minder dan 61 diensten die nu van die gelegenheid hebben gebruik gemaakt. Waaronder het National Measurement Institute dat er onder meer moet op toezien dat u als consument ook krijgt wat de verpakking u belooft.

If you are in the business of selling lamb chops, make sure you are weighing them properly: the National Measurement Institute wants warrantless access to Australians’ metadata to help them hunt down supermarkets skimping on portions. The NMI is one of 61 agencies that has applied to the attorney general, George Brandis, to be classed as a “criminal law-enforcement agency” in order to gain warrantless access to telecommunications data.

Toegegeven, de aanvraag van de NMI is nog niet goedgekeurd. Maar het feit dat die aanvraag er is, is op zich al weinig geruststellend. Het illustreert bovendien één van de gevaren van het massaal verzamelen van persoonsgegevens. Op de duur denken alle overheidsdiensten dat ze ooit wel eens iets zullen vinden in die massa gegevens en staan ze te dringen om er hun neuzen in te mogen steken. Zelfs de verpakkingsinspectie.

Eén van de argumenten tegen massale surveillance is altijd geweest dat je weet waar dit soort zaken begint, maar nooit weet waar het eindigt. Bij dataretentie is het voor overheden heel moeilijk om niet aan function creep toe te geven. Want ach, de data zijn er nu toch, waarom zouden we er dan geen gebruik van maken bij andere zaken dan bestrijden van terrorisme en zware criminaliteit?

Als critici van dataretentiewetten dit soort argumenten boven halen, wordt hen steevast verweten dat ze spoken zien. Wel, als dat klopt, dan weten we nu ook waar de spoken vandaan komen. Van Australië.