“Wat moeten we doen als de NSA alles afluistert en iedereen met een Google Glass gaat rondlopen? Romans lezen. Die kunnen ons leren wat transparantie betekent, en waarom we geheimen nodig hebben om mens te zijn.” – Frank Mulder in De Groene Amsterdammer
Dave Eggers: De Cirkel (Lebowski, 2013)
Dave Eggers heeft met De Cirkel een 1984 voor het cyber-tijdperk geschreven. Bij George Orwell is het Big Brother die ons in de gaten houdt; bij Eggers gooien we zelf alles online, in de openbaarheid. Big Brother, dankzij een gedigitaliseerd facettenoog Megabig geworden, heerst in De Cirkel, een technologiebedrijf aan de Amerikaanse westkust dat meer dan oppervlakkig gelijkenis vertoont met Facebook, Google en Twitter. De grote innovatie van De Cirkel, TruYou geheten, bundelt alle onlineactiviteiten per gebruiker: likes, data, tweets, aankopen, bankzaken, mails. Het gebruiksgemak neemt toe, de privacy kalft af. Openheid blijkt uiteindelijk te leiden tot claustrofobie. Het bedrijf slaagt erin slogans als “Privacy is diefstal” of “Geheimen zijn leugens” als zoete broodjes te laten slikken.
De Cirkel is een goed geschreven, zeer onderhoudend en zeer gedetailleerd verslag van hoe de toekomst zou kunnen zijn. Het drukt deze maatschappij met de neus op de naakte feiten. Naarmate mensen steeds afhankelijker worden van sociale media, krijgen de bedrijven erachter ook steeds meer macht over de gebruikers ervan en dreigen die in een totalitair systeem te verzeilen waaruit het steeds moeilijker ontsnappen is.
- Dave Eggers: ‘In ruil voor zogenaamde vrijheid en gratis spullen laten we toe dat we worden bespied’ (Knack, 31/10/2015)
- Dave Eggers: US writers must take a stand on NSA surveillance (the Guardian, 19/12/2013)