Documentairemaker Alex Gibney ging op zoek naar de hackers die in 2010 het computervirus Stuxnet verspreidden. De malware bleek zo krachtig dat geen enkele computer er tegen bestand was. Tijdens zijn onderzoek ontdekt hij dat er een cyberoorlog aan de gang is waarbij de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Israël en Iran betrokken zijn. De computerworm zou in opdracht van de Amerikaanse en Israëlische overheid gemaakt zijn met de bedoeling om het nucleair programma van Iran te saboteren maar het verspreidde zich ongecontroleerd op vele computers wereldwijd.
Over het Stuxnet-virus is natuurlijk al heel wat gezegd en geschreven, maar toch is de nauwgezette reconstructie van de cyberaanval op de centrifuges in een Iraanse opwerkingsfabriek en vooral de onbedoelde gevolgen van deze vorm van conflictbeheersing, tamelijk schokkend. De film weet het toch altijd wat abstracte en theoretische begrip ‘cyberwarfare’ in ieder geval een flink stuk dichterbij te brengen. Vooral de waarschuwingen van insiders van de Amerikaanse veiligheidsdiensten in het laatste deel van de film dragen niet echt bij tot een goede nachtrust.
In de documentaire wordt pijnlijk duidelijk dat Stuxnet het begin van een nieuwe fase betekende. Dit soort cyberwapens wordt per definitie in het geheim ontwikkeld en toegepast – bij voorkeur zonder traceerbare afzender. In de woorden van Michael Heyden, voormalig hoofd van de NSA en CIA: “This stuff is hideously overclassified. There are no rules of engagement.” Je hoeft ook geen geniale hacker te zijn om te beseffen dat slimme virussen die vijandige centrifuges opblazen, met slechts enkele regels code zijn om te bouwen tot serieuze massavernietigingswapens. Vergeleken met deze ‘malware of mass destruction’ zijn kernwapens slechts grof, duur en onhandig speelgoed. En je hoeft zelfs geen geavanceerd staatsapparaat te zijn om deze wapens te bouwen. Binnenkort kan iedere organisatie met een stel ijverige programmeurs zo’n ding in elkaar boksen.
Na afloop van de film blijft de vraag wel hangen: wat moeten wij hier als gewone burgers in hemelsnaam mee aanvangen? Hoe krijgen we die malwarewapens de wereld uit?
Zero Days komt in het voorjaar 2017 in de bioscopen.
De film kan ook online bekeken worden via zerodaysfilm.com.