Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon blijkt een fan te zijn van Black Mirror, de verhalen van Philip K. Dick en Brave New World van Huxley. Alleen beschouwt hij die dystopische kunstwerken niet als een waarschuwing, maar als inspirerende handboeken. Christophe Callewaert brengt voor De Wereld Morgen de ‘veiligheidscultuur’ (lees: griezelige toekomstvisie) van minister Jambon en co nog eens onder de aandacht. Aanleiding is het congres ‘Niveau S’ dat half december plaats vindt in Brussel.
Lees en huiver mee, hieronder of bij De Wereld Morgen.
Het Niveau S van Jambon:
wanneer dystopische nachtmerries een handboek worden
Welkom in Niveau S! Samen pakken we de ondermijning van de samenleving aan. Samen naar Niveau S, met de “S” van Security, Safety & Society. Eén moment: 19 & 20 december, één plaats: Square Brussels. Registreer je nu op : https://t.co/YkBhFHujyU #NiveauS #congres pic.twitter.com/3HvhnAu5RB
— Niveau S (@niveau_s) 13 november 2018
Op 19 en 20 december kan iedereen die dat wil zich onderdompelen in die nachtmerrie. Dan organiseren de FOD Binnenlandse Zaken en VIAS Institute (voorheen het BIVV) het congres ‘Niveau S’.
Niveau S staat voor: “Een perfect veilige, geborgen samenleving waarin van criminaliteit of gevaar geen sprake is. Stel je voor. Een niveau van veiligheid waarin burgers weerbaar zijn voor al het malafide dat hen wil verleiden. Een niveau waar tegelijk de meest innovatieve technologie ons bewaakt.” Jambon gaat op zoek naar de nieuwste technologieën die ‘onze maatschappelijke weefsels’ kunnen beschermen tegen de ‘dreiging van malafide infiltratie’.
Op het congres mogen bedrijven hun nieuwste snufjes komen voorstellen en gaan ze ook de veiligheidsagenten van de toekomst rekruteren. De eerste namiddag van het congres wordt onderzocht hoe de nare droom van Minority Report werkelijkheid kan worden. “Vroegdetectie: met disruptieve technologieën crimineel gedrag voorspellen”, zo luidt de titel.
In verschillende steden, onder meer in de VS, lopen er al proefprojecten. Politie gaat er aan de slag met big data om misdaden te voorkomen en mensen op te pakken voor ze een misdaad gepleegd hebben. Critici klagen aan dat die technieken hoofdzakelijk de inwoners van arme wijken en mensen van kleur viseren.
Op het congres is er ook een ethische commissie die zich gaat buigen over de morele kant van de zaak, maar die zit vol met hoge veiligheidsambtenaren en vertegenwoordigers van de industrie. Mediafilosoof Maarten Boudry mag dat debat leiden.
De harten
Op de tweede dag duiken de sprekers in Brave New World. “Hoe kunnen disruptieve technologieën helpen bij het veroveren van harten?”, vraagt één van de conferenties zich af. Veroveren van de harten, oftewel via slimme propaganda burgers omvormen in volgzame schapen.
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon haalde de mosterd voor deze conferentie in Israël. Daar werd hij twee jaar geleden door Michael Freilich van Joods Actueel rondgeleid op de Homeland & Cyber Security Conference in Tel Aviv.
“Israël is vanwege zijn precaire situatie reeds decennialang een expert op het vlak van veiligheid. Na de terreuraanslagen in ons land zitten we in dezelfde boot en moeten we dezelfde richting uitgaan”, zo noteerde Joods Actueel uit de toespraak van Jambon in de residentie van de Israëlische ambassadeur in Herzliyah.
Sindsdien heeft Jambon de mond vol over ‘veiligheidscultuur’. In de aankondiging van het congres luidt het zo: “Niveau S is geen wollig theoretisch begrip. Niveau S is de start van een nieuwe veiligheidscultuur. En dus vragen we iedereen, maar vooral aan jou: wat doe jíj in Niveau S?”
Maatschappelijk weefsel
In de publiciteitsvideo voor het congres tonen ze wat het ‘gevaar’ inhoudt voor ‘onze maatschappelijke weefsels’. Er flitsen beelden voorbij van een betoging en van een activist van Anonymous.
Wat doe jij in Niveau S? Veel kans dat activisten voor sociale verandering op die vraag moeten antwoorden: ‘weggeborgen in een nieuw Guantanamo’.
Aan het congres is ook een wedstrijd verbonden. De jury gaat op zoek “naar de meest ontwrichtende concepten die veiligheid kunnen transformeren tot een doeltreffendere tool om een betere en veiligere samenleving te creëren”.
Haal de Philip K. Dick, Orwell of Ray Bradbury in jezelf naar boven. Maar deze keer niet om te waarschuwen voor een samenleving waarin dictatoriale overheden samen met veel te machtige bedrijven het leven van burgers volledig controleren. Wel om Jambon te helpen zijn gevaarlijke droom te realiseren.