Er komt veel wetgeving uit de Europese Unie. Daarbij wordt ook de privacy nogal eens geraakt. Privacybarometer ging voor Nederland op zoek naar hoe de politieke partijen over deze wetsvoorstellen stemden. Wij hernemen hier de oefening, maar dan voor de Belgische partijen (Vlaams, Waals en die ene Duitstalige vertegenwoordiger).
Zondag 26 mei zijn de verkiezingen voor een nieuw Europees parlement. Het parlement beslist samen met de Europese Commissie en de regeringsleiders over nieuwe wetgeving. Van vijf belangrijke wetgevingstrajecten zochten we uit hoe er door de politieke partijen in het Europees parlement over is gestemd.
In een oogopslag
In onderstaande tabel is het stemgedrag van de politieke partijen over de vijf wetsvoorstellen samengevat. De groene vlakken betekenen een privacyvriendelijke stem. De rode vlakken zijn een stem met negatieve impact op privacy. Meer uitleg vind je onder de tabel.
1. Vingerafdrukken in identiteitskaart
Als u binnen de EU wilt reizen heeft u een identiteitskaart of paspoort nodig. Straks zullen de identiteitskaarten aan nieuwe regels moeten voldoen. Daarbij wordt het verplicht vingerafdrukken en een gezichtsopname op de identiteitskaart op te nemen. De Europese Commissie stelt dat dit nodig is voor de veiligheid en in de strijd tegen terrorisme.
In België was de eID met vingerafdruk de afgelopen maanden een fel gecontesteerd onderwerp, Uit principiële overwegingen omdat de maatregel disproportioneel is en nergens de noodzaak ervan kan worden aangetoond. Maar evenzeer omdat uit onderzoek bleek dat de vingerafdruk onnodig en zelfs gevaarlijk is.
Het Europees parlement stemde op 4 april 2019 met 335 stemmen tegen 269 stemmen in met de nieuwe wetgeving.
Voor: Open VLD, N-VA, CD&V, MR, CDH, CSP
Tegen: Groen, Ecolo, SP.A, PS, Vlaams Belang
2. Gegevens van vliegtuigreizen van mensen registreren
Als mensen een vliegreis ondernemen, worden veel gegevens over hen opgeslagen. Het gaat dan bijvoorbeeld om naam, adres, woonplaats, e-mailadres, telefoonnummer, paspoortnummer, nationaliteit, geslacht, reisgenoten en geplande reisdata en reisroute. De gegevens worden gekoppeld met andere bestanden en desgevraagd ook uitgewisseld met andere landen binnen de EU. De Europese Commissie stelt dat dit nodig is voor de veiligheid en in de strijd tegen terrorisme.
Deze Europese richtlijn is mogelijk in strijd met de wet. Een vergelijkbaar verdrag met Canada voor het registreren van gegevens van vliegtuigpassagiers is in 2017 door het Europese Hof van Justitie ongeldig verklaard.
Het Europees parlement stemde op 14 april 2016 met 461 stemmen tegen 179 stemmen in met de nieuwe wetgeving.
Voor: Open VLD, MR, N-VA, Vlaams Belang, CD&V, CDH, CSP, SP.A, PS
Tegen: Groen, Ecolo
3. Strengere bescherming persoonsgegevens
Sinds 25 mei 2018 is de wetgeving over het beschermen van persoonsgegevens een stuk strenger geworden. Op die dag is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in de hele Europese Unie van kracht geworden. Bedrijven moeten een privacy-functionaris aanstellen en beter verantwoorden waarom het noodzakelijk is dat ze bepaalde gegevens van mensen opslaan. Er worden daarnaast hogere eisen aan de beveiliging van gegevens gesteld en er staan hoge boetes op het lekken van gegevens.
Het Europees parlement nam op 14 april 2016 deze verordening aan zonder te stemmen. Wel is er in de voorbereidende commissie over gestemd.
Voor: Groen, Ecolo, Open VLD, MR, N-VA, CD&V, CDH, CSP, SP.A, PS
Tegen: Vlaams Belang
4. Een Europese database met vingerafdrukken en foto’s
De systemen met biometrische gegevens worden straks gekoppeld met vergelijkbare systemen in andere EU landen. Hierdoor ontstaat in de praktijk een enorme database met vingerafdrukken en pasfoto’s die gebruikt mogen worden voor asiel- en migratiezaken, maar ook voor het opsporen en vervolgen van mensen. Ook de systemen voor grensbewaking worden op eenzelfde manier gekoppeld met vergelijkbare systemen in de andere landen van de EU.
Politie en douane kunnen straks met één druk op de knop informatie over een persoon uit alle 28 EU-landen tegelijk opvragen. Het gaat dan bijvoorbeeld om naam, geboortedatum, paspoortgegevens, vingerafdrukken en pasfoto’s.
Het Europees parlement stemde op 16 april 2019 met 510 stemmen tegen 130 stemmen in met de nieuwe wetgeving.
Voor: Open VLD, MR, N-VA, Vlaams Belang, CD&V, CDH, CSP, SP.A, PS
Tegen: Groen, Ecolo
5. Betaalgegevens openstellen voor bedrijven
Bedrijven mogen uw betaalgeschiedenis bij uw bank opvragen als u daar toestemming voor geeft. De Europese Commissie wil dat bedrijven financiële diensten aan u kunnen verlenen zonder dat zij zelf bank zijn. Maar de bedrijven kunnen de gegevens ook gebruiken om een financieel profiel van mensen te maken.
Met het openstellen van de betaalrekening voor een bedrijf, worden ook de gegevens van de tegenpartij waarmee u transacties deed aan het bedrijf doorgegeven. Hiervoor wordt geen aparte toestemming gevraagd.
Het Europees parlement stemde op 8 oktober 2015 met 578 stemmen tegen 29 stemmen in met de nieuwe wetgeving.
Voor: Groen, Ecolo, Open VLD, MR, N-VA, CD&V, CDH, CSP, SP.A, PS
Tegen: Vlaams Belang
Voor de volledigheid
Belgische leden van het Europees parlement: Bart STAES (Groen), Philippe LAMBERTS (Ecolo), Kathleen VAN BREMPT (Sp.a), Marie ARENA, Hugues BAYET, Marc TARABELLA (PS), Hilde VAUTMANS, Guy VERHOFSTADT, Lieve WIERINCK (Open VLD), Gérard DEPREZ, Louis MICHEL, Frédérique RIES (MR), Ivo BELET, Tom VANDENKENDELAERE (CD&V), Claude ROLIN (CDH), Pascal ARIMONT (CSP), Mark DEMESMAEKER, Ralph PACKET, Helga STEVENS, Anneleen VAN BOSSUYT (N-VA), Gerolf ANNEMANS (Vlaams Belang)
→ Met dank aan Privacybarometer.