Al vanaf het begin van de coronacrisis maakte de Franse politie gebruik van drones om mensen in de gaten te houden en ervoor te zorgen dat ze de lockdown en de social distancing respecteerden. In het verleden werden drones ook al door de politie gebruikt om manifestaties en protesten in de gaten te houden. Maar de coronacrisis vergrootte meteen de schaal waarop ze werden ingezet. In heel Frankrijk vlogen honderden drones rond om de veiligheidsmaatregelen rond te bazuinen, maar ook om op straat opnames te maken van mensen die de lockdownregels al dan niet respecteerden.
Op 4 mei spanden La Quadrature Du Net (LQDN) en La Ligue des Droits de l’Homme een rechtszaak aan tegen de Parijse politie om hen te dwingen te stoppen met het gebruik van dergelijke surveillance drones en alle reeds gemaakte beelden te vernietigen. Zij baseerden hun beroep vooral op het ontbreken van een wettelijk kader voor het gebruik van de door deze drones gemaakte beelden, informatie die eerder door de krant Mediapart publiek was gemaakt. Ze voegden eraan toe dat het gebruik van surveillance drones in strijd is met fundamentele vrijheden: het recht op privacy, het recht op bescherming van persoonsgegevens en de vrijheid om te komen en te gaan waar men wil.
Op 18 mei 2020 heeft de Conseil d’État, de hoogste Franse administratieve rechtbank, een beslissing in deze zaak genomen. De rechtbank stelt dat elke drone die is uitgerust met een camera en die laag genoeg vliegt, illegaal is. Dergelijke drones stellen de politie immers in staat om personen op te sporen aan de hand van hun kleding of van een specifiek uiterlijjk kenmerk. De Conseil d’Etat noemt de drones daarom “een ernstige en duidelijk onrechtmatige inbreuk op het recht op privacy”. Deze beslissing betekent een grote overwinning tegen drone surveillance.
Omdat een wettelijk kader voor het gebruik van de drones ontbreekt, voegde de rechtbank eraan toe dat het verbod onmiddellijk in werking moet treden. Volgens de Conseil d’État zou alleen een ministerieel besluit dat ook door de CNIL (de Franse privacywaakhond) wordt goedgekeurd, de politie in staat stellen dergelijke drones te gebruiken. Zolang een dergelijk decreet niet is uitgevaardigd, zal de Franse politie haar drones niet meer kunnen gebruiken.
Technopolice
De klacht tegen de politiedrones maakt deel uit van de ‘Technopolice’ campagne, die een aantal maanden geleden werd opgezet door La Quadrature Du Net. Het zijn immers niet alleen de politiedrones die zonder wettelijk kader worden ingezet. Hetzelfde geldt voor een groot deel van de nieuwste bewakingscamera’s, voor geluidssensoren, voor ‘predictive policing’, enz. Met de campagne wil LQDN de inzet van nieuwe politietechnologieën zonder de nodige wettelijke waarborgen onder de aandacht brengen en bestrijden. Deze beslissing is alvast een stap in de goede richting.
Meer lezen: