De eerste stappen naar het einde van op tracking gebaseerde advertenties, een verbod op manipulatief webdesign (dark patterns), meer transparantie over waar platformen hun aanbevelingssystemen op baseren, betere regels over contentmoderatie. Vorig weekend bereikten de onderhandelaars in de Europese Unie een akkoord over de Digital Services Act (DSA): de wet die eindelijk regels oplegt aan online platformen en onze fundamentele rechten moet beschermen. In de wet worden zaken geregeld die onze communicatievrijheid ontzettend vergroten. Bits of Freedom zette de nieuwe regels op een rijtje en voegde er aan toe waar er nog duidelijk ruimte voor verbetering is. Ook EDRi was gematigd tevreden over het politieke akkoord en noemde het “een goede eerste stap om de rechten van mensen op het internet te beschermen en de immense macht die Big Tech-bedrijven over mensen en democratieën hebben, enigszins in te perken.” Netzpolitik ziet ook nog heel wat uitdagingen. Daar luidt de conclusie: de DSA is een belangrijke stap in de goede richting naar een platformwet, maar er zou veel meer mogelijk zijn geweest. Vanuit een mondiaal perspectief is het wel een goede zaak dat de EU nu een aantal regels vaststelt, iets wat eigenlijk jaren geleden al had moeten gebeuren. Maar bet valt nog af te wachten in hoeverre de DSA er ook effectief in zal slagen om doeltreffende regels af te dwingen tegen de macht van de grote platformen. Netzpolitik, maar ook andere burgerrechtenbewegingen, drukken erop dat het zaak zal zijn van de uitvoering en handhaving nauwlettend in het oog houden, ook om fouten en zwakke punten op te sporen en deze te verbeteren.
Het duurt overigens nog even voordat de Digital Services Act in werking treedt. Eerst moet er een officiële tekst van de wet komen (en daar is het nog altijd afwachten hoe de details er precies zullen uitzien), waarna die tekst waarschijnlijk komende zomer door Europese beleidsmakers zal worden goedgekeurd. De wet geldt waarschijnlijk vanaf 2024. En vanaf dan is het zorgen dat de mooie regels uit de DSA meer zijn dan een papieren werkelijkheid.