Philippe Noens, docent aan de opleiding Gezinswetenschappen van Hogeschool Odisee, benadrukt in De Standaard nog eens dat camera’s een vals gevoel van veiligheid creëren. Hij doet dat in een reactie op de oproepen van ongeruste ouders om camera’s te plaatsen in kinderdagverblijven. Noens betwijfelt echter of camera’s werkelijk zullen bijdragen tot een gerust gevoel bij ouders. Voor Noens ligt de sleutel elders, namelijk in vertrouwen.
“Camera’s zijn een goedkope oplossing om (schijn)veiligheid te creëren – ze kunnen alleszins dienen om achteraf ‘bewijsmateriaal’ van incidenten te verzamelen – maar bieden geen oplossing voor de kern van het probleem: de onwerkbare kind-begeleiderratio. Zo’n camera fungeert ook als afleidingsmanoeuvre voor een bredere maatschappelijke tendens: het slabakkende vertrouwen in traditionele opvoedingsplaatsen. (…) Zeker, er zijn wantoestanden en er doen zich helaas soms drama’s voor, en we moeten erop toezien dat zulke zaken voorgoed tot het verleden behoren. Maar we bekijken die opvoedings- en vormingsplaatsen nu te snel en te vaak als de regel, terwijl ze de uitzondering zijn.”
“Als het klopt dat we een dorp nodig hebben om een kind op te voeden, dan zijn we het als samenleving verplicht een aantal ‘dorpsbewoners’ als opvoeders serieus te nemen. Dan moeten we over de eigen angsten en onzekerheden heen durven te springen en kindbegeleiders, animatoren, leerkrachten en professoren het vertrouwen gunnen dat ze zo hard nodig hebben. Dan hoeft wat ze ondernemen met onze kinderen zich niet ‘voor het oog van de camera’ afspelen.”
- Black mirror in de crèche (paywall, pdf)
Leuk om lezen is ook de verwijzing naar de fantastische reeks ‘Black mirror’, waar Noens zijn opiniebijdrage mee opent.
“‘De sleutel tot goed ouderschap is controle.’ Het is een slagzin uit de aflevering ‘Arkangel’ van de bekende Netflixserie Black mirror, een sciencefictionreeks die, de naam zegt het al, haar publiek een ‘zwarte spiegel’ over onze technologische wereld voorhoudt. Een lens voor je oog die alles waar je naar kijkt vastlegt in de cloud, nano-bijen die de afnemende bijenpopulatie helpt bij bestuiving, via een loopband je huis van energie kunnen voorzien: klinkt allemaal goed, maar nieuwe technologie heeft altijd een prijs. Met zo’n hoogtechnologische lens hoef je je nooit meer zorgen te maken over zoekgeraakte sleutels, zeker, maar ‘het recht op vergeten’ wordt met zo’n geheugenbank onmogelijk.”
“De moeder uit die aflevering van Black mirror kan haar dochter te allen tijde via een tablet in de gaten houden – wat haar kind ziet, wordt live gestreamd op de tablet. Maar in plaats van de gemoedsrust wakkert de technologie een totalitaire opvoedingsstijl aan. De moeder gaat het leven van haar dochter obsessief volgen, controleren en dirigeren. Wat ‘Arkangel’ mooi laat zien, is hoe een technologie die belooft het aloude pedagogische spanningsveld tussen bijhouden en loslaten op te lossen, de zaken nodeloos complex maakt.”
oei