Onder de titel “Vous êtes filmé·es” presenteert La Quadrature du Net een selectie documentaires waarin surveillance centraal staat. Het mini-“filmfestival” kadert in het project Technopolice, waarbij La Quadrature het vizier richt op de nieuwe technologieën die de politie gebruikt voor surveillance in de openbare ruimte: algoritmische camerabewaking, predictive policing, drones en vele andere. Met dit gevarieerd filmaanbod wil La Quadrature een stukje meer zichtbaar maken waar ze tegen strijdt, namelijk de oude politiefantasie zoals Michel Foucault die beschreef in zijn boek ‘Surveiller et Punir’ (1975): “permanente, uitputtende, alomtegenwoordige surveillance, in staat om alles zichtbaar te maken, maar op voorwaarde dat het zelf onzichtbaar wordt” en “een gezichtsloze blik die het hele sociale lichaam verandert in een veld van waarneming”. “Vous êtes filmé-es” toont dit in al zijn facetten.
Op het programma: het media-activisme van Supervision; de experimentele blockbuster over bodycams All Light, Everywhere; Minority Report in de realiteit bij Prédire les crimes (Pre-Crime); Polen in de jaren 70 in An Ordinary Country; het rauwe van camerabewaking in de gevangenis in Je croyais voir des prisonniers; en vooral de poëtische fabel L’Îlot over camerabewaking maar ook over zoveel meer.
L’Ilôt / Like an Island
“L’imaginaire est une liberté impossible à surveiller.”
In het heetst van de zomer beveiligen twee bewakers de rivier onder de wijk Faverges in Lausanne, Zwitserland. Ammar is nieuw in het vak en Daniel deelt zijn ervaring met hem. Door rondes en ontmoetingen krijgt een territorium vorm en wordt een vriendschap opgebouwd. Wat kan er gebeurd zijn bij de rivier?
Tizian Büchi laveert tussen documentaire en fictie en stelt op subtiele wijze de bewakingsmaatschappij ter discussie door middel van een hedendaagse fabel die doordrenkt is van mysterie, nostalgie en humor.
Dit satirische filmverhaal bekritiseert de begrippen grenzen, veiligheid, nationale veiligheid en politieke paranoia die Europa zijn binnengedrongen. De film toont de absurditeit van de bewaking van rivieren door een fictief migrantenkoppel. Het dient als een allegorie van de nutteloosheid van Europa’s technologische en politiesystemen in het voorkomen van de komst van migranten wier enige doel is om te ontsnappen aan een barre omgeving.
regie: Tizian Büchi / Zwitserland, 2022, 106 min. / website / IMDb
L´Ilot (Like an Island) Trailer Eng subs from FILMOTOR on Vimeo.
Supervision
April 2012: inhuldiging van de nieuwe camerabewakingsterminal van Marseille. Ministers, limousines, vrouwen met bontjassen, ceremoniële uniformen. Surveillance is chic!
Met deze kleine cinematografische vertelling kan het idee om bewaking te koppelen aan veiligheid niet langer overheersen, aangezien deze mechanismen om elke beweging te bespioneren meer te maken hebben met politieke controle dan met het veiligheidshek. In die zin ondermijnt dit kleine verhaal het hele apparaat door ons een beetje te laten zien hoe surveillance werkt en wat de doelen zijn van dit hele apparaat dat niet gekoppeld is aan het bieden van veiligheid.
primitivi / Frankrijk, 2021, 11 min. / primitivi
All Light, Everywhere
Camera’s, fototoestellen, wapens, controle: beelden zijn overal. In een tijd waarin bewakingstechnologieën ons dagelijks leven infiltreren, stelt de film de objectiviteit van beelden ter discussie omdat ze te maken krijgen met een dubbele vooringenomenheid, die van de menselijke waarneming en die van de lens.
Deze film neemt ons mee op een boeiende reis waarin de productie en interpretatie van beelden complexer zijn dan ze op het eerste gezicht lijken, omdat beelden een krachtig instrument zijn om dominantie te (be)vestigen. Omdat beelden het vermogen hebben om onze ogen aan te spreken, zet dit verhaal ons aan om na te denken over hoe we ons gezichtsvermogen gebruiken om verschillende zaken over te brengen of conclusies te trekken.
De focus ligt vooral op het gebruik van bodycams door de politie.
regie: Theo Anthony / USA, 2021, 106 min. / wikipedia
Pre-Crime
In veel landen is Spielbergs futuristische film ‘Minority Report’ al realiteit: software wordt door de politie gebruikt om misdaad te voorkomen. Wat zijn de gevolgen voor burgers die als crimineel worden geïdentificeerd? Zijn we bereid onze vrijheid op te offeren voor meer veiligheid?
Over wetenschap die meer ten dienste staat van politieke doeleinden dan van mensen. De technologische vooruitgang in het analyseren van en anticiperen op misdaad, maken individuen kwetsbaarder en meer in controle, niet alleen in termen van fysieke verschijning maar ook in termen van intimiteit, waardoor het onderscheid tussen goede wil en onvrijwillig gevoel in het proces van gegevensverzameling vervaagt.
regie: Matthias Heeder, Monika Hielscher / Duitsland, 2017, 88 min. / IMDb
PRE-CRIME Trailer DE from Rise and Shine World Sales on Vimeo.
An Ordinary Country
De term ‘surveillance society’ wordt vandaag gebruikt om de alomtegenwoordigheid van bewakingscamera’s en gezichtsherkenningssoftware aan te duiden. De term is zeker ook van toepassing op Polen vanaf de jaren 60 tot aan het einde van het communisme in 1989. De geheime politie maakte in die jaren honderdduizenden uren aan film- en audio-opnames, vaak met verborgen apparatuur. Burgers werden in de gaten gehouden als ze illegaal benzine doorverkochten, familie in het buitenland belden met het verzoek vreemde valuta te sturen of als ze een romantisch rendez-vous hadden in een hotel.
Surveillance was en is een ideaal instrument voor het vestigen van politiek gezag over een bevolking. Een film die aanzet tot nadenken over de mate waarin bewakingsmechanismen zowel publieke als private ruimtes beïnvloeden, waardoor privacy slechts een illusie wordt.
regie: Tomasz Wolski / Polen, 2020, 53 min. / IMDb
Zwyczajny kraj / An Ordinary Country – trailer from Kijora Film on Vimeo.
Ich glaubte Gefangene zu sehen / I thought I was seeing convicts
De bewakingscamera toont een deel van de betonnen binnenplaats waar de gevangenen, de meesten zonder shirt en in korte broek, een half uur per dag mogen doorbrengen. Als er een gevecht uitbreekt tussen twee gevangenen, gooien de anderen zichzelf op de grond, armen boven hun hoofd. Ze weten wat hen te wachten staat. De bewaker schreeuwt een waarschuwing voordat hij rubberen kogels afvuurt. De beelden zijn stil. De camera en het geweer staan naast elkaar. Gezichtsveld en schootsveld vallen samen.
Een korte film waarin kunstenaar/filmmaker Harun Farocki de mechanismen van een overheersingsmachine onthult. De interactie tussen ruimte en macht heeft geleid tot de overheersing van lichamen en geesten. De verwevenheid van architectuur en het politiesysteem van de gevangenis heeft geleid tot de overheersing van meer dan alleen de huisvesting van gevangenen.
regie: Harun Farocki / Duitsland, 2000, 26 min. / website