“Iedereen moet toegang hebben tot essentiële diensten, zonder de digitale weg te moeten bewandelen.” Onder die heldere leuze loopt momenteel de campagne Right to offline. Daarin vragen verschillende organisaties en deskundigen aandacht voor het probleem van de digitalisering van essentiële diensten en de gevolgen voor kwetsbare gebruikers die hun toegang tot die diensten bemoeilijkt zien of zelfs verliezen. Digitalisering wordt stilaan onontkoombaar: om te communiceren met overheidsinstanties, een bank, een energieleverancier, om werk of huisvesting te zoeken, om een treinkaartje te kopen, … Toch heeft meer dan 40% van de Europese bevolking geen digitale basisvaardigheden, waardoor ze geen toegang hebben tot bepaalde essentiële diensten. In een open brief aan de Europese politiek wijzen de initiatiefnemers daarom op de noodzaak om offline toegang tot alle essentiële diensten te garanderen.
Dat dit pleidooi lijkt in te gaan tegen een trend die vandaag als onvermijdelijk wordt beschouwd, maakt het alleen maar dringender om actie te ondernemen. Daarom eisen de initiatiefnemers de invoering van een moratorium dat de verdere digitalisering van essentiële diensten op Europees niveau zou bevriezen. Op die manier kan de toegankelijkheid van alle essentiële diensten hersteld worden en kan garanderen worden dat niet-digitale communicatiekanalen tussen burgers en deze diensten behouden blijven. Het spreekt voor zich dat deze niet-digitale kanalen van goede kwaliteit, voldoende beschikbaar en zonder extra kosten voor gebruikers moeten zijn.
Een moratorium is ook nodig om een democratisch debat te kunnen organiseren over de rol die we digitale technologie willen geven in ons leven en in onze samenleving. Op basis van de resultaten van dit debat zal het mogelijk zijn om collectief een duurzame digitale transformatie te plannen en vorm te geven die aansluit bij de echte wensen en behoeften van de bevolking. Ten slotte is een moratorium essentieel om wetten te ontwikkelen en af te kondigen die het algemeen belang beschermen en het politieke project dat we hebben gekozen te reguleren.
In eerste instantie kan je de open brief alleen als wetenschapper (onderzoeker, expert, …) of organisatie ondertekenen (wat we met datapanik.org uiteraard al gedaan hebben). Maar ook als burger kan je steunen, bijvoorbeeld door de open brief verder te verspreiden. Of speel dit door aan iemand of aan een organisatie die mee wil ondertekenen.
Right to offline is een initiatief van de organisatie Lire ét Ecrire die in franstalig België werkt rond alfabetisering en geletterdheid. Met de steun van onder meer EDRi en de Ligue des Droits Humains.