Volgens een bevraging van VRT NWS vindt een nipte meerderheid van 57 procent van de Vlamingen het goed dat er bewakingscamera’s in hun straat worden geplaatst. Vooral de oudere generatie is daarvoor te vinden. Gelukkig is er nog steeds 16 procent van de ondervraagden die expliciet zegt dat ze dat niet willen. Bij de oudere generatie (boven de 55 jaar) zegt zelfs 66 procent dat ze zulke veiligheidscamera’s graag zouden hebben. Bij de generatie tot 34 jaar klinkt het iets gematigder: daar zegt ‘maar’ 48 procent voorstander te zijn van zulke camera’s.
VRT NWS deed de bevraging begin september, in aanloop naar de lokale verkiezingen, en stelde aan 1.501 Vlamingen de vraag “Ik vind het goed dat er veiligheidscamera’s worden geplaatst in mijn straat”.
In een reactie op de cijfers is Frank Schuermans, voorzitter van het Controleorgaan op de politionele informatie, terughoudend over het effect van camera’s. Zeker over het veelgehoorde argument dat camera’s ‘afschrikkend’ of ‘preventief’ zouden werken, is hij voorzichtig. “Uit analyses blijkt vooral een waterbedeffect: een groepje dealers zal zich verplaatsen naar een andere plaats als ze weten dat ze gefilmd worden op hun vaste plek.”
De voorzitter vraagt zich dan ook af of er niet te veel hoop wordt gevestigd op camera’s voor kleinere criminaliteit. “We weten dat er duizenden en duizenden camera’s staan, zeker de centrumsteden staan vol”, zegt Schuermans. “Maar burgemeesters denken al te vaak dat ze problemen kunnen oplossen door nóg meer camera’s te plaatsen. Moeten we niet stilaan eens beginnen te denken aan de negatieve effecten?”
“Hoe zorgen we ervoor dat er telkens een bevoegd persoon in het proces betrokken blijft en dat er niet automatisch beslissingen worden gemaakt door artificiële intelligentie? Hoe zorgen we ervoor dat een onafhankelijke toezichthouder telkens zijn goedkeuring moet geven wanneer gezichtsherkenning gebruikt wordt in de publieke ruimte?”, geeft Schuermans als voorbeelden. “Dat zijn uitdagingen voor de komende jaren, nu de Europese AI Act vanaf 1 februari 2025 in verschillende stappen in werking treedt.”