The sense of being watched is a classic symptom of paranoia, often a sign of deeper psychosis, or dismissed as illusory. In the mirror city, which exists at the juncture of the street and CCTV, of bodily space and the electromagnetic spectrum, one is always being watched. So who’s paranoid now?
Momenteel loopt in London de tentoonstelling Mirror City met werk van een aantal Londense kunstenaars die reflecteren over de gevolgen van recente technologische ontwikkelingen voor ons dagelijks leven. Eén van hen is James Bridle, die voor de duur van de tentoonstelling een aantal on- en offline excursies maakt door de stad, op zoek naar de zichtbare en onzichtbare machtsstructuren. Hij doopte zijn excursies The Nor, “an investigation into paranoia, electromagnetism, and infrastructure.”
Voor zijn eerste excursie wandelde Bridle rond de London congestion charge zone, dat deel van London waar je sinds 2003 tol moet betalen om er met de auto doorheen te rijden. Het was de bedoeling om er elke bewakingscamera die hij op zijn weg ontmoette, te fotograferen. Het resultaat was 427 foto’s (wat slechts een fractie van het werkelijke aantal camera’s is), een interactieve kaart, een aantal boeiende reflecties en een bizarre maar veelzeggende ervaring.
Zijn volledige verhaal kan je hier lezen. Uiteindelijk slaagde Bridle er slechts in om een deel van de wandeling te voltooien. Ergens onderweg werd hij eerst door een privé-bewaker vastgehouden en vervolgens door de politie opgepakt. Klaarblijkelijk was het feit dat hij bewakingscamera’s fotografeerde te verdacht om hem zomaar te laten begaan. Dat zegt veel over de graad van paranoia die de gecontroleerde stad in zijn greep heeft. Het heeft Bridle gelukkig niet belet om een aantal bedenkingen aan zijn wandeling te koppelen. Bijvoorbeeld over de function creep van de ANPR-camera’s. Toen die in 2003 geïnstalleerd werden, was het met de belofte dat de data slechts gebruikt zouden worden voor het beheersen van de verkeersstromen en regelmatig gewist zouden worden. Maar slechts vijf jaar later had de politie volledige controle over de camera’s en over alle gegevens, werden de data die bijgehouden werden gevoelig uitgebreid en was er niet langer een verplichting om de data regelmatig te wissen.
Vooral boeiend om lezen, zijn de bespiegelingen over de opeenvolging van “muren” rond het hart van London. Het begon in de tweede eeuw na Christus met de Romeinen die de toegang tot de stad verengden tot zeven stadspoorten. Daarna kwamen in de jaren negentig van de vorige eeuw de wegversperringen en wachthokjes. De ANPR-camera’s zijn de derde incarnatie van de muren die ongewenste gasten uit het centrum moeten weghouden. Maar de ontwikkelingen gaan steeds sneller en Bridle voorspelt dat we binnen afzienbare tijd aan een “zesde muur” toe zullen zijn.
The Sixth Wall will be built from the things you wear on your body and arrange on the shelves in your bedroom. Nest, QOL, Hue. Automatic. Smart TVs. HAPIfork. Vessyl. Autographer. Memeto. Glass. Dropcam. Jawbone. Fuel. Withings. Fitbit. Healthkit. Little policemen in your pocket, little policemen on your skin.
The Sixth Wall will be made of intelligent dust which settles in the folds of your clothes and communicates your position and heart rate to orbiting satellites. London’s citizens will dream, and the images of their dreams will dance on the telescreens of Piccadilly Circus, and be found wanting.