Dat we allemaal over een dataschaduw beschikken, is geen nieuws meer. Sommigen noemen het een dataspoor dat we achter ons aanslepen. Of zelfs een datalichaam, dat naast ons lichaam van vlees en bloed bestaat en waar we weinig of geen vat op hebben.
Overal waar we gaan, laten we data achter. Van bankgegevens, telefoongesprekken en internetverkeer tot getrouwheidskaarten bij de supermarkt, patiëntendossiers, politieke voorkeuren, enzoverder. Het gevolg is dat we een schaduwpersoon hebben die opgeslagen ligt in de databanken van honderden overheids- en bedrijfscomputers.
Wat er met die gegevens gebeurt, daar hebben we eigenlijk geen zicht op. Laat staan dat we kunnen beslissen wat er mee gebeurt. Toch kunnen ze heel wat invloed hebben op ons leven. Niet alleen simpelweg daar de ongevraagde post en mails die we krijgen, maar bijvoorbeeld ook bij het aanvragen van een lening bij de bank of wanneer we een vliegreis willen boeken. Een overheid die iets over ons wil weten, is beter af met het raadplegen van een paar databanken dan met een huiszoeking.
“Who controls our data controls our lives.”
Dat is de simpele maar verreikende redenering die Bruce Schneier onder de titel Our Data, Ourselves opbouwt in het laatste nummer van Wired. Hij gaat verder met de al even simpele eis “We need to take back our data.”
Our data is a part of us. It’s intimate and personal, and we have basic rights to it. It should be protected from unwanted touch.
Een eerste maar moeilijke eis is volgens Schneier een betere wetgeving voor de bescherming van onze privégegevens. Moeilijk omdat die eis net ingaat tegen de heersende tendenzen om die bescherming uit te hollen. Door overheden onder het mom van de bestrijding van criminaliteit en terreur. En door bedrijven die met onze persoonlijke gevens mooie winsten kunnen maken. Als daar niets tegen gebeurt dan voorziet Schneier langetermijneffecten die een vergiftigende effect op de samenleving in zijn geheel zullen hebben. Omdat we dan de controle over onszelf volledig zullen moeten opgeven.