DNA controverse in Groot-Brittannië

Groot-Brittannië beschikt verhoudingsgewijs over de grootste en in ieder geval over de snelst groeiende databank van dna gegevens ter wereld. De databank bevat een kleine 5 miljoen gegevens, waarvan de meeste afkomstig zijn van veroordeelden. De meeste, maar niet allemaal, want minstens 850.000 dna-profielen behoren toe aan getuigen, slachtoffers of mensen die ten onrechte aangeklaagd werden. De databank bevat ook het dna van een miljoen kinderen, waarvan 350.000 onder de veertien jaar.

Die Britse databank ligt nu opnieuw onder vuur, door een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Het Hof oordeelde dat het dna en de vingerafdrukken van twee mannen ten onrechte werden bijgehouden in de databank. De rechters gebruikten daarbij klare taal. DNA-profielen en vingerafdrukken van verdachten mogen niet langer worden bewaard dan noodzakelijk is voor het onderzoek. Is de verdachte niet langer verdacht, dan moeten zijn gegevens vernietigd worden. Het onbeperkt bewaren van dna-profielen hoort volgens de rechters duidelijk niet thuis in een democratie.

De uitspraak is niet alleen van belang voor de Britse databank, maar kan ook gevolgen hebben voor andere landen. Als het onbeperkt bewaren van biometrische gegevens zoals vingerafdrukken en van dna volgens de rechters indruist tegen de rechten van de mens, dan werpt dat een ander licht op de identiteitskaarten die ook in België op stapel staan en waar biometrische gegevens in verwerkt zullen worden. Als het onbeperkt bewaren verboden is voor criminaliteitsbestrijding, welke argumenten kan een overheid dan nog inbrengen om dergelijke gegevens voor een identiteitsbewijs te verzamelen?

Regels zijn regels, toch als het over rechtspraak gaat. Dat durven we soms te denken en in die zin zou de uitspraak van het Hof een mijlpaal moeten zijn. Maar het zou niet de eerste keer zijn dat een overheid een uitspraak gewoon naast zich neerlegt en toch zijn plannen doorzet, in dit geval het inzamelen en bewaren van biometrische gegevens van al zijn burgers. Waardoor we binnen afzienbare tijd dus toch een biometrische identiteitskaart aangesmeerd zullen krijgen, waar we allemaal netjes onze vingerafdrukken en meer voor zullen afstaan. Alsof er geen vuiltje aan de lucht is.