De Standaard legt het zogenaamde “mail tracking” onder de loep. Met de komst van zogenaamde productiviteitstools als Streak, MailButler, Bananatag en Yesware wordt het immers steeds eenvoudiger om, zonder dat de ontvanger het weet, mee te gluren binnen de digitale muren van andermans mailbox. Simpel gezegd kan je via mail tracking bijvoorbeeld zien wanneer een mail geopend wordt, vanaf welke plek dat gebeurt en meer. Handig voor wie de mail verstuurd heeft, maar vooral ook creepy omdat de ontvanger van de mail van niets weet. Iets waar de bedrijven die de tools aanbieden vaak ook expliciet melding van maken. Zo laten de makers van productiviteitstool Bananatag weten dat er ‘niks zichtbaars aan je mail wordt toegevoegd waardoor de ontvanger zou kunnen merken dat hij gevolgd wordt’.
ICT-jurist Arnoud Engelfriet noemt het een schokkende ontwikkeling dat dit soort tools steeds makkelijker beschikbaar zijn en maakt alvast duidelijk dat dit soort praktijken wat hem betreft ontoelaatbaar is. “We hebben niet voor niks een Europese cookiewet. Die wet gaat niet alleen over cookies, maar daarin staat ook precies beschreven dat je de informatie op een computer alleen met toestemming en medeweten van de eigenaar mag uitlezen en opslaan. Als je geen toestemming vraagt, ben je in overtreding.” De overtreders riskeren in theorie een fikse boete. In de praktijk zijn dit soort boetes echter nog nooit opgelegd, omdat niemand er ooit een zaak van gemaakt heeft. De Privacycommissie laat weten nog geen klachten of meldingen over misbruik van mail tracking te krijgen. Logisch, denken we dan, als je van niets weet. Bovendien heeft de Privacycommissie nog geen sanctiebevoegdheid en lijkt ze – uit de reactie op te maken – niet echt van plan hiertegen op te treden.
Maar als wetgeving noch Privacycommissie bescherming bieden, kan je zelf nog wel een paar stappen zetten. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je mailbox niet automatisch afbeeldingen laadt. Mail tracking werkt immers met een minuscule, transparante afbeelding die aan de getrackte mail is toegevoegd. Bij ‘instellingen’ kan je aangeven dat je bij iedere mail expliciet toestemming moet geven om een afbeelding te zien. Wie wil zien of hij spionnen via de mail ontvangt, kan dat bijhouden met een gratis tool als UglyMail (enkel voor gmail?) die je daarvan op de hoogte stelt vóór je een getrackte mail opent of met PixelBlock (ook al enkel voor Chrome?) dat pixel tracking blokkeert. Wie daarnaast wil bijhouden welke bedrijven en adverteerders je sporen online volgen, kan gratis de must have plugin Privacy Badger installeren, die op elke website die je bezoekt alle trackers voor je in kaart brengt en eventueel blokkeert.
Het artikel besluit met de reactie van Daphne van der Kroft van privacyvoorvechter Bits of Freedom. “Het is eigenlijk de omgekeerde wereld, dat jij als werknemer je mailbox moet beveiligen, omdat de kans bestaat dat je collega’s of je baas je bespioneren.” Ze hoopt dan ook dat de nieuwe Europese privacywet die volgend jaar ingaat hier effect op zal hebben. ‘Toezichthouders kunnen straks hoge boetes uitdelen bij overtredingen. Hopelijk met het effect dat bedrijven en particulieren die met dit soort tools werken beter nadenken en het anders organiseren.”