Journalisten van De Tijd hebben samen met andere internationale media de hand kunnen leggen op de grootste zwarte lijst ter wereld, World-Check. Op die lijst staan bijna 16.000 Belgische namen. Uit onderzoek van De Tijd blijkt dat heel wat mensen volledig ten onrechte of op basis van foute informatie door World-Check zijn gebrandmerkt als risicoklanten. Dat kan voor hen erg nadelige gevolgen hebben, zonder dat ze het zelf weten.
World-Check is de grootste zwarte lijst ter wereld, die in 170 landen door alle grootbanken en meer dan 6.000 andere bedrijven wordt gebruikt om te weten welke klanten, sollicitanten en zakenpartners een ‘risico’ vormen. Dat gaat van mensen die ‘politiek gevoelig’ liggen tot mensen die gelinkt worden aan criminaliteit en terrorisme. World-Check bulkt echter van de fouten en veel mensen staan onterecht op de lijst. Zo staan er Belgen in de categorie ‘terrorisme’ die zijn vrijgesproken of nooit zijn vervolgd. Zelfs de Moslimliga stond op de lijst, terwijl de liga al meermaals opriep tegen geweld. Ook de Brusselse rechter Christine Schurmans belandde onterecht op de lijst ‘financiële criminaliteit’. BV’s als Jean-Marie Pfaff, Véronique De Kock en Hans Otten worden om twijfelachtige redenen als risicovol bestempeld. Ook voormalige vice-premier en secretaris-generaal van de NAVO Willy Claes, die in de jaren 90 veroordeeld werd in de Agusta-zaak, stond in 2014 nog steeds op de lijst.
Amateurisme
Die fouten hoeven niet te verwonderen, als je de amateuristische wijze ziet waarop de gegevens in de databank worden aangevuld. Die zijn voor het grootste deel gebaseerd op zogenaamde ‘nieuwsbronnen’. In de praktijk betekent dit dat World-Check haar medewerkers, soms zelfs jobstudenten, het internet laat afschuimen om ‘risicovolle’ mensen te vinden. Dat gaat dan over nieuwsartikels, maar ook blogs. Deze werkwijze roept op zijn minst een heleboel vragen op over de manier waarop hier “onderzoek” gevoerd wordt. Het gevolg is alleszins een databank die alles behalve nauwkeurig, volledig en actueel is. Die onbetrouwbare databank wordt echter wel dagelijks gebruikt door Belgische grootbanken als KBC, BNP Fortis, ING en Belfius om al hun klanten te screenen. Terwijl het nochtans verboden is om gebruik te maken van een databank met foutieve gegevens.
Privacycommissie
De Tijd legde zijn bevindingen ook voor aan de Belgische privacycommissie, die beloofde (ook internationaal) actie te ondernemen. “Wij zijn als Belgische commissie zeker bevoegd wanneer financiële instellingen in ons land die databank gebruiken. Wij gaan de banken daar zeker over aanspreken”, stelt commissievoorzitter Willem Debeuckelaere in De Tijd. “Want de banken moeten kun klanten verwittigen als zij World-Check gebruiken. Omdat ze gegevens gebruiken die ze niet van de klanten zelf kregen.”
Mensen die in de World-Check databank worden opgenomen, weten dat niet. Volgens de Privacycommissie moeten mensen zich kunnen verzetten tegen hun vermelding in de databank en moeten ze hun gegevens kunnen rechtzetten of verbeteren. De banken moeten ook aan hun klanten de reden geven waarom ze hen weigeren. Volgens de Privacycommissie moet World-Check ook onbetrouwbare gegevens vernietigen.
Meer lezen:
- 16.000 Belgen op grootste zwarte lijst ter wereld (De Tijd)
- Bijna 16.000 Belgen op grootste zwarte lijst ter wereld, vaak onterecht (De Redactie)
- Privacycommissie wil World- Check databank doorlichten (video VRT Nieuws)