Lezen op zaterdag (42)

Aflevering 42 van onze hoogst onregelmatige weekendbijlage, met een paar markante berichten van de afgelopen week of weken. Her en der van het wereldwijde web geplukt voor onze eigen kleine bijdrage aan de information overload. Met dit keer onder meer een oproep voor meer rebellen, de gevaren van artificiële intelligentie, Real Time Bidding en veel meer.
Heb je zelf suggesties? Voeg ze hieronder toe in de comments.

Bits of Freedom lanceerde een paar weken geleden een nieuwe campagne onder het motto “Be a rebel“. Want waarom braaf, als het ook rebels kan. We laten ons overal volgen en delen steeds meer informatie met partijen die we steeds minder kunnen vertrouwen. Meekijkende overheden, grote techbedrijven. Daarom de oproep van Bits of Freedom om de krachten te bundelen en daar samen iets tegen te doen. Bijvoorbeeld door BoF een financieel duwtje in de rug te geven (“Be a rebel” is niet voor niets een campagne). Maar er is meer en dan komen we aan de reden waarom “Be a rebel” in deze Lezen op Zaterdag ter sprake komt. Het is ook een reeks artikels die rebellen en rebelse visies en praktijken in de kijker zet. Ideaal om in de zomer door te scrollen en in je hangmat of luie zetel af en toe een artikel mee te pikken. Bijvoorbeeld deze.

Begin dit jaar ontving Kirsten Fiedler de Felipe Rodriguez Award voor de manier waarop ze met EDRi bijgedragen heeft om ons recht op privacy te vrijwaren. De speech die ze bij de uitreiking gaf, kan je nu ook lezen op de website van Bits of Freedom en we zeggen het niet al te dikwijls maar het is echt wel een must read. Vooral voor de manier waarop Kirsten helder en onweerlegbaar duidelijk maakt waarom de verdediging van onze digitale rechten en vrijheden zo cruciaal is. En omdat de toon die ze aanslaat zo heerlijk optimistisch is.

I believe that we can and we will succeed in protecting human rights online. Our cause is slowly becoming more mainstream, people’s awareness is growing, slowly but steadily.
In these difficult times for democracy and the rule of law, we need to cultivate kindness towards each other. We will not win the end-game by going separate ways. Our strength is in collective, collaborative action in order to continue building a resilient and effective movement to protect, promote and uphold human rights.
Don’t wait. You can start right now. Every single contribution counts.

Omgevingsprivacy

Bits of Freedom vertaalde voor dezelfde reeks ook een essay van Maciej Ceglowski over de manier waarop platforms als Google en Facebook onze privacy afbreken en surveillance in de hand werken. Scherp, prikkelend en met een heleboel stof tot nadenken.

De discussie moet gaan over een nieuw soort privacy, een waaraan we voorheen geen naam hoefden te geven. Laat ik het in dit essay ‘omgevingsprivacy’ noemen – het besef dat het waardevol is om onze dagelijkse interacties met elkaar te hebben, zonder dat deze worden gadegeslagen, en dat de kleine details van ons dagelijks leven moeten kunnen plaatsvinden zonder opgeslagen te worden. Wat we thuis, op school, op het werk, in de kerk of tijdens onze vrije tijd doen hoort niet thuis in een permanent dossier. Niet elk gesprek moet een getuigenverklaring zijn.

We zijn nu zover dat we een verschuiving van perspectief nodig hebben in onze privacywetgeving. De infrastructuur van massasurveillance is te complex geworden en het technologisch oligopolie te machtig om nog serieus te kunnen spreken over individuele toestemming. Zelfs experts hebben geen volledig beeld van de surveillance-economie, deels omdat de begunstigden zo terughoudend zijn en deels omdat het hele systeem voortdurend verandert. Als je mensen vertelt dat hun data hun eigendom is en dat ze moeten beslissen wat ze ermee doen is maak je ze juist minder slagvaardig.

Een leven zonder Big Tech?

‘Be a rebel’ is voor ons ook de gelegenheid om een reeks artikelen op te pikken die hier nog niet aan bod is gekomen, maar te interessant is om nog langer te laten liggen. Het gaat over de pogingen van techjournalist Kashmir Hill om de “Big Five” uit haar leven te schrappen. Geen Amazon, geen Facebook, geen Google, geen Microsoft, geen Apple. Haar conclusie? “It was hell”. Maar lees vooral zelf hoe ze het allemaal ervaren heeft.

Meer sensoren, meer data, meer AI, meer surveillance

Slate heeft het over het snel toenemend gebruik van artificiële intelligentie om de beelden van bewakingscamera’s te analyseren. De logica? Er zijn massaal veel camera’s, dus er zijn ook massaal veel beelden. Zoveel dat een mens het nog onmogelijk kan bijhouden. Enter de machines die het wel nog kunnen bolwerken. Meer sensoren = meer data = meer behoefte aan automatisering. Tot zover de surveillancelogica en de logica van techbedrijven die maar al te graag hun software aan de man willen brengen – ook al schort er nog heel wat aan die software. En toch is dat de richting waarin we steeds sneller evolueren.

Dringend nood aan reglementering

Ondertussen waarschuwt een groep experts dat Europa dringend nood heeft aan regelgeving om te vermijden dat artificiële intelligentie gebruikt wordt om, naar Chinees voorbeeld, een high-tech surveillance maatschappij uit te bouwen. Ze schreven daarom een reeks van 33 aanbevelingen uit, waarin ze onder meer pleiten om duidelijke grenzen te trekken voor wat op dat gebied toegelaten is en om bepaalde controversiële technologieën gewoon te verbieden.

RTB oftewel Real Time Bidding

Pierre Dewitte, onderzoeker aan de KuLeuven (CiTiP) schreef een kritisch artikel over ‘real time bidding’, waarbij in een fractie van een seconde uitgemaakt wordt welke adverteerders aan de bezoeker van een website gekoppeld worden. Om te bepalen hoeveel de adverteerders betalen, wordt gebruik gemaakt van persoonlijke informatie die gaat van wat een bezoeker aan het lezen of bekijken is, de locatie, het toestel, het IP-adres, … tot zelfs iemands politieke opvattingen, etnische afkomst, seksuele geaardheid of lidmaatschap van een vakbond. Dewitte doet in zijn artikel haarfijn uit de doeken wat er fout is aan RTB en waarom het zo moeilijk is om dit aan banden te leggen. Wat betreft dat laatste: bij vijftien Europese databeschermingsautoriteiten (waaronder ook de Belgische) is de voorbije maanden een klacht over RTB ingediend.

GDPR Enforcement Tracker

De klachten tegen RTB zijn meteen ook een gelegenheid om de GDPR Enforcement Tracker onder de aandacht te brengen. Voor wie geïnteresseerd is in de manier waarop de verschillende Europese gegevensbeschermingsautoriteiten omgaan met de GDPR, is dit een handig instrument. De tracker houdt bij welke straffen en boetes er in de verschillende Europese lidstaten worden opgelegd in het kader van de GDPR.

En verder …

… beschikt het Pentagon blijkbaar over een soort laser die in staat is om mensen te identificeren op basis van hun hartslag en dat tot een afstand van 200 meter. Het is duidelijk dat we het einde van de surveillancewedloop nog niet gezien hebben.

… heeft SyRI, het omstreden risico-indicatiesysteem dat gemeenten in Nederland kunnen gebruiken om fraude op te sporen, sinds de opname in de wet ervan in 2014 nog niet één geval van fraude opgespoord. In Rotterdam lokt het gebruik van SyRI wel fel protest uit.

… gaan ze ondertussen ook in Nederland steeds verder in het uit handen geven van belangrijke beslissingen aan zogenaamd slimme computers. Vacatures, toekenning van kredieten, opsporen van criminelen, …  Slimme software kan het toch allemaal veel beter dan de mens? Ach neen, ze dwalen.

… verspreidde de politie (weeral in Nederland) als tijdelijk noodnummer een mobiel nummer dat enkel via Whatsapp te bereiken was, omdat het echte noodnummer 112 urenlang onbruikbaar was. U leest het goed. Een overheid die haar burgers verplicht om gebruik te maken van de berichtendienst van een Amerikaanse multinational die berucht is voor haar privacyschendingen.

… blikt EDRi terug op de uitreiking van de Big Brother Awards in Duitsland.

… zet La Quadrature du Net op een rijtje wat de voornaamste bezwaren zijn tegen camera’s met gezichtsherkenning.

… geeft Golem.de een paar tips om te ontdekken of je stiekem gefilmd wordt in een woning die je huurt via AirBnB.