De Belgische regelgeving inzake de passagiersgegevens doorstaat de toets van het Europees Hof van Justitie niet. Het Hof zegt in een arrest dat de verwerking van die gegevens moet worden beperkt tot wat absoluut noodzakelijk is voor de bestrijding van terrorisme.
De zaak gaat over de wet die vervoerders en reisoperatoren verplicht om passagiersgegevens door te geven. De Kamer keurde de bewuste wet eind 2016 goed. Ze is de omzetting van de Europese PNR-richtlijn (Passenger Name Record) en de API-richtlijn (Advanced Passenger Information), die vliegtuigmaatschappijen verplicht om gegevens door te sturen van vliegtuigpassagiers. De verplichting moet de controles aan de buitengrenzen verbeteren en de strijd tegen illegale migratie bevorderen. De Belgische wet breidde de toepassing echter uit naar vluchten binnen Europa én naar trein- en buspassagiers.
De Ligue des Droits Humains vocht de wet aan omdat die volgens haar het recht op privacy schendt. Het Grondwettelijk Hof, dat zich over de kwestie boog, stelde erover tien vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Dat moest nagaan of de wet de Europese grondrechten en de regels rond vrij verkeer binnen de EU schendt.
Het Europees Hof kwam dinsdag met een arrest over de zaak. Daaruit blijkt dat de Belgische wetgeving de toets niet doorstaat. De algemene opslag van passagiersgegevens van vluchten binnen de EU strookt niet met het Europees recht, zegt het Hof. Een dergelijke maatregel mag enkel bij specifieke (terreur)dreiging of voor bepaalde verbindingen. Bijvoorbeeld op specifieke vluchten waarbij duidelijk is dat de terreurdreiging verhoogd is. Daarbij moet die dreiging ook telkens herbekeken worden.
Daarnaast oordeelt het Hof dat de opslag van gegevens gedurende 5 jaar te lang is. Ook mag voor de verwerking van de gegevens niet zomaar worden vertrouwd op automatische controle van gegevens, zoals artificiële intelligentie. Gegevensopslag mag evenmin voor andere vormen van transport.
- Bron: Belga
- Persbericht van de Ligue des Droits Humains
- Arrest C-817/19 van het Hof van Justitie van 21 juni 2022 (samenvatting)
