Het Amerikaanse Palantir, vooral bekend als maker van spionagesoftware voor overheidsdiensten, zal de volgende vijf jaar, samen met Accenture en PwC, het nieuwe ‘Federated Data Platform’ van de NHS beheren. De NHS is de Britse genationaliseerde gezondheidszorg, en de data in het platform betreft dus zowat elke Brit. Palantir maakt een dataplaform dat verschillende gegevensstromen samenbrengt en individuele zorginstellingen moet toelaten om te integreren en beter patiënteninformatie uit te wisselen.
De toewijzing van het contract is controversieel. Palantir verkoopt zijn software vooral aan veiligheidsdiensten. Het heeft in de Verenigde Staten grote contracten lopen met onder meer de NSA, CIA en FBI en wordt ook door steden als New York gebruikt om misdaad en overlast te bestrijden. Het bedrijf ligt daarbij onder vuur voor inbreuken op privacy, omdat zijn data mining software verregaande vormen van surveillance toelaat. Dokters, patiëntenverenigingen en privacy-experts vrezen nu dat de privacy van de Britten mogelijk in het gedrang komt. Ze wijzen er onder meer op dat patiënten zullen vrezen dat hun persoonlijke informatie misbruikt kan worden als die door Palantir wordt beheerd en dat die argwaan ertoe zal leiden dat patiënten zullen weigeren om hun gegevens te delen. Het helpt ook niet dat Palantir werd opgericht en wordt voorgezeten door miljardair Peter Thiel, berucht voor zijn steun aan Donald Trump en zijn extreem libertarische visies op de maatschappij. Begin dit jaar liet hij zich in het Verenigd Koninkrijk ook zeer kritisch uit over de NHS, die gratis is voor burgers. Volgens Thiel kan die beter gewoon afgeschaft worden, omdat ze ‘mensen ziek maakt’, zo zei hij in een debat in januari. Critici concluderen dat Palantir ronduit het verkeerde bedrijf is om de leiding te krijgen over zo’n kostbare gegevensbron. Zelfs als het bedrijf zich goed zou gedragen, dan nog zou niemand het vertrouwen.
Het Amerikaanse bedrijf kreeg voet aan de grond bij de Britse overheid en de NHS in de begindagen van de coronapandemie. Het bood toen technologie aan om datastromen te beheren voor 1 pond. Daaruit volgden meerdere contracten, voor 1 miljoen pond, 23 miljoen pond en 60 miljoen pond, telkens zonder dat er concurrenten voor die contracten waren. Palantir ontvangt voor het contract met de NHS een bedrag van 380 miljoen euro, dat kan oplopen tot 550 miljoen euro als het met nog eens twee jaar verlengd wordt.