“Racisme, technologie en grenzen vormen een wreed kruispunt … steeds meer mensen komen terecht in het vizier van een ongereguleerde en schadelijke reeks technologieën die worden aangeprezen om grenzen te controleren en ‘migratie te beheren’, waarmee een miljardenindustrie wordt ondersteund.”
In 2022 kondigde het Amerikaanse Department of Homeland Security aan dat ze “robothonden” zouden trainen om de grens tussen de VS en Mexico te helpen beveiligen tegen migranten. Vierbenige machines uitgerust met camera’s en sensoren zouden deel gaan uitmaken van een netwerk van drones en geautomatiseerde bewakingstorens, ook wel de “slimme muur” genoemd. Dit maakt deel uit van een wereldwijde trend: naarmate meer mensen ontheemd raken door oorlog, economische instabiliteit en een opwarmende planeet, wenden meer landen zich tot AI-gestuurde technologie om de toestroom te “beheersen”.
De robothonden zijn maar een van de vele voorbeelden van de experimentele bewakingstechnologieën die advocate en antropologe Petra Molnar aanhaalt in haar boek The Walls Have Eyes. Samen schetsen ze een huiveringwekkend beeld van de onmenselijke en lucratieve verscherping van grenzen over de hele wereld. The Walls Have Eyes is gebaseerd op jarenlang onderzoek naar grensgebieden over de hele wereld en biedt daardoor ook een wereldwijd verhaal – een dystopische visie die werkelijkheid wordt, waar je lichaam je paspoort is en zaken van leven en dood worden bepaald door algoritmes. Molnar onderzoekt hoe technologie door regeringen wordt ingezet op de meest kwetsbaren in de wereld zonder veel regelgeving en laat ons ook zien hoe grenzen nu big business zijn, waarbij zowel defensiebedrijven als startende technologiebedrijven zich haasten om deze zeer winstgevende markt te veroveren.
The Walls Have Eyes legt op een diepgravende manier bloot wat er werkelijk op het spel staat als wereldwijd de grenzen met behulp van high tech aangescherpt worden. Molnar legt daarbij ook veel nadruk op de verhalen van mensen die onderweg zijn en door sommigen enkel nog beschouwd worden als een “op te lossen probleem”. Daarbij belicht ze zowel het alledaagse geweld van hightech grenstechnologieën als de machinaties die achter die ontmenselijking schuil gaan. Tegenover de gevaarlijke cocktail van technologie en xenofobie, waar een groot deel van de wereld tegenwoordig mee te kampen heeft, schreef Molnar een diep empathisch, intelligent en moedig boek dat een ernstige wake-up call zou moeten zijn voor de rechten van de mens – van élke mens.
Petra Molnar: The Walls Have Eyes. Surviving Migration in the Age of Artificial Intelligence (with a foreword by E. Tendayi Achiume)
The New Press, 2024, hardcover, 304 p., isbn 978-1-62097-836-8