De woorden en de dingen

Ons eigen kleine traag maar gestaag groeiend verklarend zakwoordenboekje om “onze” controlemaatschappij beter te begrijpen. Het zijn de woorden die we her en der opgepikt hebben en ons doen denken aan de dingen die we hier en daar zien.

ANPR (aka automatic number plate recognition) bewakingscamera’s uitgerust met software voor nummerplaat herkenning en gekoppeld aan één of meestal meerdere databanken. Worden ook steeds meer gekoppeld aan software voor gezichtsherkenning.

Behavioural targeting – een advertentiemodel dat niet gebaseerd is op waar iemand naar zoekt, maar naar hoe iemand zich online gedraagt

Cameraschild

Chilling effect – mensen gaan zich anders gedragen als ze zich bekeken voelen

Cloud – “There’s no cloud: only other people’s computers.” (FSF) Alternative definition of the cloud: computers of people you don’t know and who don’t care about you.

Code (1) – “We are free to share code and we code to share freedom” (Dyne Foundation)
Code (2) – “Code is poetry”

Cypherpunk – “A cypherpunk is an activist advocating widespread use of strong cryptography as a route to social and political change …”

Dark pattern – een gebruikersinterface op een website of app die is ontworpen om gebruikers ertoe te verleiden dingen te doen die ze anders niet zouden doen, zoals het kopen van een extra verzekering bij hun aankoop of het inschrijven voor een abonnement. Het begrip wordt bvb ook gebruikt als het gaat om misleidende cookie-toestemmingen.

Data-altruïsme – het vrijwillig afstaan van je persoonlijke data in het algemeen belang (bv. wetenschappelijk onderzoek of optimalisatie van publieke diensten) en zonder beloning. Het begrip werd o.m. gelanceerd door de Europese Commissie in haar voorstel voor de Data Governance Act.

Datagieren
Datagraaiers

Dataïsme – Het verklaren van het universum als datastromen, door sommigen gezien als de opvolger van het humanisme. Van een homocentrisch naar een datacentrisch wereldbeeld. Maar zien we niet iets over het hoofd als we de wereld reduceren tot data?

Dataminimalisme
Dataminimalist

Dataminimalisatie – het principe dat er niet mer persoonsgegevens verwerkt worden dan strikt noodzakelijk is voor het doel van de verwerking. Anders gezegd: als het niet nodig is, kunnen persoonsgegevens beter niet verzameld worden.

Digitariër – privacybewuste burger die zijn/haar data enkel deelt als het echt niet anders kan.

GAFAM – kort voor Google, Amazon, Facebook, Apple en Microsoft. De vijf grootste beursgenoteerde bedrijven die hun aandeelhouders ieder kwartaal betere cijfers moeten laten zien.

Identiteitskaart – Waarom zou je de overheid moeten kunnen bewijzen dat je bent wie je beweert dat je bent? Is het niet omgekeerd de taak van de overheid om, indien nodig, te bewijzen dat je niét bent wie je beweert te zijn?

Function creep – Sluipende uitbreiding van de oorspronkelijke doelen. Vergelijkbaar met het “hellend vlak”.

Macht – Thema’s als privacy en surveillance gaan in essentie over macht.

Piraterij – It’s more fun to be a pirate, than to join the navy.

Privacy (1) – Privacy gaat in de eerste plaats over keuzes en controle. Bewuste keuzes kunnen maken over wat je waar wanneer en aan wie prijs geeft. Volledige controle behouden over wat er met die data gebeurt.

Privacy (2) – de vrijheid om niet voortdurend gecontroleerd te worden

Privacy by default – de vereiste dat de standaardinstellingen altijd zo privacyvriendelijk mogelijk zijn. In die zin is het onderdeel van privacy by design.

Privacy by design – letterlijk: gegevensbescherming door ontwerp. Het idee is om al in een vroeg stadium zowel technisch als organisatorisch een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens af te dwingen. Het houdt in dat er al bij de ontwikkeling van producten en diensten aandacht moet zijn voor privacy en dat er op voorhand nagedacht wordt over manieren om de gegevens zo goed mogelijk te beschermen.

Privacy Enhancing Technologies – aka PETs

Privacy Paradox – De vaststelling dat gebruikers grote waarde hechten aan hun privacy, maar dit niet laten blijken uit hun gedrag.

Surveillance kapitalisme – de uitvinding dat je het gedrag van mensen kunt vermarkten. Alles wat we doen wordt handelswaar.
Het eerste gevolg is dat zaken die we altijd als publieke of collectieve goederen hebben beschouwd (verder) worden geprivatiseerd. Het tweede gevolg is dat mensen constant tot data gereduceerd worden.

Technosolutionisme – Het idee dat je met technologie alles kunt oplossen. Dat leidt tot een situatie waarin een oplossing op zoek gaat naar een probleem in plaats van omgekeerd. Vraagstukken worden van hun context ontdaan en één allesomvattende oplossing wordt losgelaten op een lappendeken van problemen. — lees Evgeny Morozov

Veiligheidsheater – maatregelen die bedoeld zijn om mensen zich veiliger te doen voelen, maar die in de praktijk niets bijdragen aan de veiligheid.

Wifitracking – de permanent gevolgde consument